Ludwig van Beethoven urodził się 16 lub 17 grudnia 1770 roku w Bonn. Jest jednym z największych niemieckich kompozytorów. Jeden z trzech Klasyków Wiedeńskich; dwóch pozostałych to
Joseph Haydn i
Wolfgang Amadeusz Mozart. Jest przedstawicielem klasycyzmu wiedeńskiego i prekursorem romantyzmu. Jego twórczość umyka jednak wszelkim próbom mechanicznego zaszufladkowania.
Rodzina Beethovena miała korzenie flamandzkie. Dziadek kompozytora, także Ludwig, przeniósł się do Bonn, gdzie otrzymał posadzę u księcia arcybiskupa. Jego syn, Johann, został tenorem w książęcej kaplicy. W 1767 roku poślubił Marię Magdalenę Keverich, która urodziła mu trzech chłopców: najstarszy Ludwig, Kaspar Anton i Nikolaus, którzy przyszli na świat w 1774 i 1776 roku.
Dzieciństwo Ludwiga nie było szczęśliwe. Jego muzyczne zdolności ujawniły się bardzo wcześnie, dlatego ojciec zapragnął uczynić z niego cudowne dziecko i zbić majątek na talencie syna. W wieku 9 lat chłopiec został posłany do Christiana Gottloba Neefego, człowieka wszechstronnie wykształconego. Pod jego okiem Ludwig czynił tak wielkie postępy, że w wieku 12 lat otrzymał stanowisko zastępcy organisty, co poprawiło sytuację finansową całej rodziny. Neefe udzielał Ludwigowi lekcji fortepianu i kompozycji. Zaznajomił go z twórczością najbardziej cenionych muzyków, m.in. z muzyką zapomnianego już w Niemczech
Jana Sebastiana Bacha. Zachęcany przez mistrza Beethoven napisał kilka utworów, ale nie wykazywał w nich szczególnego uzdolnienia w dziedzinie kompozycji. Znacznie lepiej wychodziło mu improwizowanie na fortepianie.
W 1787 roku wyjechał do Wiednia, ówczesnej stolicy muzyki. Spotkał się wtedy z
Wolfgangiem Amadeuszem Mozartem. W pośpiechu musiał wracać do Bonn na pogrzeb matki, po którym szybko nastąpiła śmierć ojca. Ludwig stał się głową rodziny i na niego spadł obowiązek opieki nad braćmi.
W 1792 roku Beethovenowi udało się zamieszkać w Wiedniu na stałe. Pobierał nauki kompozycji u
Josepha Haydna, Johanna Baptista Schenka, Johanna Georga Albrechtsbergera i
Antonio Salieriego, jednak z żadnego nauczyciela nie był zadowolony. Zaczął zarabiać jako pianista. Jego talent improwizatora otworzył mu drzwi do salonów arystokracji, gdzie szybko zdobył sobie znakomitą reputację. Utrzymanie w tym czasie zapełnił Beethovenowi książę Karl Alois Lichnowsky, któremu to kompozytor zadedykował "Sonatę Patetyczną" c-moll op. 13. Pierwsze lata spędzone w Wiedniu przebiegły pod znakiem szczęścia, sukcesów, uznania książąt oraz trwałych przyjaźni.
W latach 1796-1798 wystąpiły u Beethovena pierwsze objawy głuchoty. Postępująca choroba doprowadziła go niemal do samobójstwa; świadectwem zmagań Beethovena z sobą samym jest napisany w 1802 roku słynny testament heiligensztadzki. W przetrwaniu tego kryzysu pomógł mu jedynie upór i chęć kontynuowania swego twórczego dzieła. Komponował pomimo problemów materialnych i kłopotów z wychowywaniem bratanka Karla. Jeszcze przed rokiem 1819 z powodu całkowitej głuchoty zmuszony był porozumiewać się z otoczeniem wyłącznie za pomocą tzw. zeszytów konwersacyjnych. Są one unikatowym historycznym zapisem dyskusji Beethovena na tematy muzyczne i inne; możemy dzięki temu poznać, co kompozytor myślał, jak odczuwał muzykę i jak postrzegał swój związek ze sztuką.
Jego nowoczesne myślenie muzyczne odcisnęło się piętnem nie tylko na epoce romantyzmu, ale i następnych. Wprowadził innowacje w muzyce. Zmienił podejście do formy, harmonii, orkiestracji, wzbogacił technikę instrumentalną i kolorystykę, w nowoczesny sposób potraktował fortepian. Beethoven był pierwszym kompozytorem, który systematycznie stosował numerację opusową w swoich utworach.
Ludwig van Beethoven skomponował 9 symfonii, 5 koncertów fortepianowych, koncert skrzypcowy D-dur op. 61, koncert potrójny C-dur na skrzypce, wiolonczelę i fortepian op. 56, 11 uwertur, operę "Fidelio" op. 72, kantaty i dzieła sakralne, 32 sonaty fortepianowe, liczne bagatele, w tym słynną "Dla Elizy", pieśni i utwory kameralne. Był przede wszystkim wielkim symfonikiem. Fragment finału IX Symfonii d-moll, op. 125 z kantatą do słów "Ody do radości"
Friedricha Schillera został przyjęty jako hymn Unii Europejskiej.
W ostatnich latach życia zdobył uznanie za swoja pracę artystyczną: został członkiem szwedzkiej Akademii Nauk, otrzymał od Ludwika XVIII złoty medal za Mszę uroczystą (Missa solemnis D-dur op. 123). Zmarł 26 marca 1827 roku. Przyczyną śmierci była, jak twierdzą patolodzy, ołowica. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.